KEKİK

Kekik zihin, beden ve ruh için bir besin, tütsü ve ilaçtır. Eski tıbbi ve büyülü bir geçmişe sahiptir. Taze kekik, bitkiler arasında en yüksek antioksidan seviyelerinden birine sahiptir ve genellikle doğal ortamda yetişir. Son senelerde plantasyonunun da yapıldığı görmekteyiz.

Kekik batı dünyasında Rainbow Falls, Archer's Gold, Golden King, Thyme, Common thyme, Garden thyme gibi isimlerle de anılmaktadır.

Yaklaşık 350 kekik türü bulunmaktadır. Latince genel olarak  Thymus vulgaris L., adıyla anılmaktadır. İnce odunsu tabanı ve kare gövdeli, nane ailesine ait çok yıllık bir çalı. Çok küçük açık yeşil renkli, altta soluk, hafif kavisli aromatik yapraklara sahiptir. Yaz aylarında ortaya çıkan minik leylak veya beyaz renkli çiçekleri vardır. Lamiaceae familyasına aittir. Toprak üstü kısmı ve uçucu yağı kullanılır.

Ana Sistemler olarak Akciğerler, Mide, Bağırsaklar ve Sinirler üzerine etkilidir.

Temel Eylemleri: Antiseptik, Diüretik, Onarıcı, Antienflamatuar, Antioksidan, Antispazmodik, Balgam söktürücü, Antikanser, Antibakteriyel, Antiviral, Antifungal, İnsektisidal etkilere sahiptir.

FolklorikTıbbi Kullanım Alanları: Soğuk algınlığı, grip, öksürük, boğaz ağrısı, bronşit, bademcik iltihabı, kolik, artrit, mide rahatsızlığı (ülser, gastrit), mide ağrısı, ishal, yatak ıslatma, kandida, gıda zehirlenmesi, parazit solucan enfeksiyonları, idrar yolu enfeksiyonları, adrenal yorgunluk, ağız yaraları, diş çürüğü ve cilt bozuklukları (egzama) gibi rahatsızlıklarda kullanılmaktadır.

ANAHTAR BİLEŞENLERİ: Uçucu yağ (% 20-54 Timol), Kavrakol, P-simene, Myrcene, Borneol ve Linalool. Bitkisel besinler, A ve C Vitaminleri, Bakır, Demir, Lif, Manganez.

EN SIK KULLANILAN PARÇALARI: Çiçek, Yaprak, Yağ

TADI: Hafif Keskin, Acı, 

DİKKAT: Güvenli olarak kabul edilir.

TARİHSEL VE FOLKLORİK GELİŞİMİ: Eski Mısırlılar, kekiği mumyalamak için kullandılar, çünkü kekik eti korumak için biliniyordu.

Sümerler kekiği MÖ 3000'de antiseptik olarak kullandılar.

Eski Yunanlılar kekiği banyolarında kullandılar ve bir cesaret kaynağı olduğuna inandıkları için tapınaklarında tütsü olarak yaktılar. Kekiği, zarafetin simgesi olarak kullandılar.

Romalılar kekiği melankoliyi tedavi etmek ve cesur olmak için kullandılar. Cesareti ve gücü artırmak için savaş alanlarında tütsü olarak kullandılar. Ayrıca alkollü içecekler ve peynirler için aroma maddesi olarak kullandılar. Romalılar genellikle gıda zehirlenmesini veya genel olarak zehirlenmeyi önlemek için yemek yemeden önce biraz kekik yerlerdi. Bir miktar kekik yemenin veya kekik suyu içmenin veya kekik dolu bir banyonun zehirin etkilerine karşı koymaya yardımcı olabileceği söylenirdi.

Ülkemizde 40 kadar kekik türü bulunmakta olup bunlar birbirlerinden ayrılmadan tedavi alanında kullanılmaktadır. Ayrıca kokusu az çok kekiği andıran bir çok bitki türü de kekik olarak isimlendirilmektedir.

KEKİK YAĞI: Oleum Thymi türlerinin çiçekli dallarından su buharı distilasyonu ile elde edilir. Timol ve Kavrakol taşımaktadır. Dahilen safra arttırıcı ve kurt düşürücü, haricen ise antiseptik olarak kullanılır. Dahilen günde en fazla 2-3 damla bir şeker parçası üzerine damlatılarak veya bir çay kaşığı zeytinyağı üzerine 2-3 damla damlatılarak alınır.

KEKİK SUYU: Batı ve Güneydoğu Anadolu yaylalarında yetişen origanom türlerinin çiçekli dallarından su buharı distilasyonu ile elde edilir. Az miktarda kavrakol ve timol taşır. Osmanlı döneminde seyyar satıcılar tarafından İstanbul sokaklarında satılır ve dahilen öksürük kesici ve balgam söktürücü olarak kullanılırdı.

BEYAZ KEKİK (Herba Thymi Capitati türünün kyrutulmuş çiçekli ve yapraklı dallarıdır. Tüylü ve kırmızı çiçeklidir. Güney Anadolu’nun kurak yerlerinde yetişir. Uçucu yağının içinde %60 gibi  yüksek oranda kavrakol bulunur),  İstanbul Kekiği (Origanum heracleoticum türünün kurutulmuş çiçekli ve yapraklı dallarıdır. Trakya ve Ege bölgesinde yetişir. %4-5 gibi uçucfu yağ taşır. Uçucu yağda bilhassa kavrakol bulunur. Baharat olarak kullanılmaktadır).

İZMİR KEKİĞİ (Origanum smyrnaeum, majorana onites  türünün kurutulmuş çiçekli dallarıdır. Beyaz çiçekli sık tüylüdür. Akdeniz bitkisidir. %2-3 oranında uçucu yağ taşır. Kavrakol yüksek orandadır).

KARA KEKİK (Thymbra spicate türünün kurutulmuş çiçekli dallarıdır. Trakya, Batı ve Güney Anadolu’da bol olarak bulunur. Uçucu yağı çok yüksek değildir. Kavrakol oranı yüksektir. Kurutulmuş yaprak ve çiçekleri güneyde “ZAHTER” ismiyle tanınır. Antiseptik ve uyarıcı olarak kullanılır ve halk arasında çay yapılarak da içilmektedir). 

ÇİN ÜLKESİNDE KEKİĞİN KULLANIMI

İsmi: Bai Li Xiang

Başka Adı: Yok

Temel tıbbi kullanımı: Akciğerler, Dalak, Mide, Nefes darlığı, öksürük, soluk cilt, depresyon, balgam, öksürük, titreme, ateş, tüberküloz, astım, kas ağrısını hafifletmeye, yorgunluk, romatizma, kronik hastalıklar, genel halsizlik, sulu ishal, kolik, mide bulantısı, adet krampları için kullanılmaktadır.

Kekiğin ana bileşiği olan timol antiseptiktir ve aynı zamanda ticari ağız gargaralarının ana etken maddesidir.

Anther kekik türü Thymus serpyllum (yaban kekiği veya sürünen kekik), bal arıları için önemli bir nektar kaynağıdır.

Besin Maddeleri Açısından Zengindir. Kekik yaprakları en zengin potasyum, demir, kalsiyum, manganez, magnezyum ve selenyum kaynaklarından biridir.

 GÜVENLİKLE İLGİLİ UYARILAR

Bu bilgiler yalnızca bilgilendirme ve eğitim amaçlıdır. Her bitki ve takviye edici gıda mutlak zararsız değildir. Çoğu bitkinin sizde yapacağı alerjik reaksiyonlara karşı antidotu da bilinmemektedir. O nedenle doktorunuza ve sağlık uzmanınıza danışmadan bitkileri rastgele kullanmayınız. Yukarıda verilen bilgiler  doktorunuzun tavsiyelerinin yerini tutmaz.

Kekik türü bitkiyi veya bileşenlerini kullandığınızda;

Aktif bileşenlere karşı aşırı duyarlık gelişebilir,

Kullanımı sırasında mide şikâyetleri görülebilir.

Geniş deri yaralanmalarında, açık yaralarda, yüksek ateş, dolaşımla ilgili bozukluklarda, hormon duyarlı kanser tiplerinde, endometriyozis, kanamalı şiddetli enfeksiyonlarda ve kardiyak yetmezliğinin görüldüğü durumlarda kullanılmamalıdır.

Kullanım sırasında dispne, ateş veya iltihaplı balgam görüldüğünde bir hekime danışılmalıdır.

12 yaş altı çocuklarda toprak üstü kısımları, 18 yaş altı çocuklarda ise uçucu yağı dâhilen ve haricen kullanılmamalıdır.

Uçucu yağına banyolarda uzun süre (10-20 dk) maruz kalınmamalıdır.

Yüksek tansiyon hastalarına uçucu yağının kullanıldığı tam banyo önerilmemektedir.

Uçucu yağı küçük çocukların ve bebeklerin özellikle yüz, burun ve göğüs bölgelerine doğrudan uygulanmamalıdır.

Cerrahi operasyondan 2 hafta önce kullanımı kesilmelidir.

Bir haftalık kullanımı süresince hastalık belirtilerinin geçmemesi durumunda veya kullanımı sırasında istenmeyen etki görülürse hekime danışılmalıdır.

Yeterli veri olmaması nedeniyle hamilelerde ve emzirenlerde kullanılmamalıdır.

Bitkisel ürünlerle tedavi, doktorunuzla veya eğitim görmüş hekim ve eczacı denetiminde kullanılmalıdır.

İLAÇ ETKİLEŞİMLERİ VE DİĞER ETKİLEŞİMLER

Antikoagülan/antiplatelet ilaçlar ile etkileşir.

SAĞLIK BAKANLIĞININ KEKİK İLE İLGİLİ DUYURUSU

SİTEDEKİ ÜRÜNLERİ TETKİK ETMEDEN ÖNCE AŞAĞIDAKİ YAZIYI MUTLAKA OKUYUN

Günlük aldığımız besinler, enfeksiyonla mücadeleden dokuyu onarmaya ve düşünme yetimizi kazanmaya kadar tüm vücut süreçlerinde yer alır. Besinlerin farklı belirli işlevleri olmasına rağmen, ortak işlevleri de bulunmaktadır.

Yaşam için aldığımız besinlerin eksikliği, vücudumuzun belli bir kısmının arızalanmasına ve sonunda parçalanmasına neden olur ve parçalanma -yıkım- domino etkisi yaparak diğer vücut parçaları da tahrip eder. Bunun olmasını önlemek için uygun bir diyete ve uygun besin takviyelerine ihtiyacımız vardır.

Beyin fonksiyonu, hafıza, cilt elastikiyeti, görme, enerji, vücuttaki yağsız doku oranı ve genel sağlık, vücudun ne kadar iyi çalıştığının göstergesidir.

Doğru besinler, egzersiz ve dengeli beslenmenin yardımıyla yaşlanma sürecini yavaşlatabilir ve daha sağlıklı, ağrısız ve muhtemelen daha uzun bir yaşam için şansımızı büyük ölçüde artırabiliriz.

Kendimize uygun besinleri vermezsek, vücudun normal işlevlerini bozabilir ve kendimize büyük zarar verebiliriz. Hiçbir hastalık belirtisi göstermesek bile, mutlaka sağlıklı olamayabiliriz. Basitçe, henüz herhangi bir açık hastalık belirtisi sergilemiyor olabiliriz. Çoğumuzun sahip olduğu bir sorun, tükettiğimiz yiyeceklerin çoğu pişirildiği ve / veya işlendiği için ihtiyacımız olan besinleri diyetlerimizden alamamaktır. Yiyecekleri yüksek sıcaklıklarda pişirmek ve konserve gıda işlemeleri, vücudun düzgün çalışması için ihtiyaç duyduğu hayati besinleri yok etmektedir. Sağlıklı yaşam için hayati elementleri sağlayan organik çiğ yiyecekler günümüz diyetinde büyük ölçüde eksik kalmaktadır.

Geçtiğimiz yıllarda tıp otoriterlerinin kesinlikle karşı çıktığı geleneksel ve tamamlayıcı tıp uygulamalarının fitokimyasalları da içinde barındıran takviye edici gıdaların, artık tıp fakültelerinde fitoterapi adıyla ders olarak okutulmaya başlandığını görmekteyiz.

Fitokimyasallar, bitkileri biyolojik olarak aktif hale getiren bitkilerde bulunan bileşiklerdir. Klasik anlamda besin değildirler, ancak bitkilerin rengini, tadını ve hastalığa direnme kabiliyetini belirlerler.

Benim tanımlamamla folklorik bitki diyeceğimiz bitkilerin çeşitli hastalıklarda kullanımı, bu bitkileri biyolojik olarak aktif hale getiren fitokimyasalların kadim Türkler tarafından insanlığın ilk tarihinden beri kullanıldığını ve günümüzde de adına fitoterapi / aroma terapi denildiğini görmekteyiz.

GÜNÜMÜZDE FİTOKİMYASALLARIN KULLANIMI

Günümüzde fitokimyasallar aroma terapi, fitoterapi ve inhalasyon yoluyla; haplar, pastiller, tozlar, kapsüller, sabit yağlar, uçucu yağlar şeklinde kullanılmaktadır. Bunlara nutrasötikler (temel besleyici özelliğine ilave olarak sağlık yararları sağlayan gıda maddeleri) denilmektedir.

Unutmayın, vücudunuzun beslenme ihtiyaçları, görünüşünüz kadar size özeldir. Sağlıklı yaşam için atılması gereken ilk adım, doğru miktarda doğru besinleri aldığınızdan emin olmaktır. Bütünsel beslenme ilkelerini anlayarak ve hangi besin maddelerine ihtiyacınız olduğunu bilerek, sağlığınızın durumunu iyileştirebilir, hastalıkları önleyebilir ve doğanın amaçladığı şekilde uyumlu bir denge sağlayabilirsiniz.

Bu site size, ihtiyacınız olan vitaminler, mineraller, amino asitler, enzimler, fitokimyasallar ve diğer besin maddelerinin yanı sıra doğal gıda takviyeleri, şifalı bitkiler ve besin aktivitesini artıran ürünler ve bu ürünler hakkında önemli bilgiler sunmaktadır.

Sitedeki içerikler tıbbi tavsiye niteliğinde değildir, sadece bilgidir.

Bu sitedeki ürünleri ve içeriklerini tetkik ederken lütfen bilgeliğinizi, sağduyunuzu ve en iyi muhakemenizi kullanın.

Ürünü satın almadan önce vücudunuzu dinleyin, çünkü kimse sizi sizden daha iyi tanıyamaz.

Sitedeki ürünleri tetkik ettikten sonra olası sorularınız ve endişelerinizle ilgili olarak veya herhangi bir tıbbi karar vermeden önce lisanslı bir tıp uzmanıyla iletişime geçmekten asla çekinmeyin çünkü iyileşme sürecinde kazara sağlığınızdan ödün vermek istemeyeceksiniz.

Herhangi bir belirti veya sağlık bozukluğuna tek tip bir çözüm yoktur.

Bitkisel tedaviler kronik yani müzmin sağlık sorunlarının destek ve tamamlayıcı tedavisinde başarılı bir şekilde kullanılmaktadır. Bununla birlikte ani ve şiddetli yakınmalara neden olan hastalık bulgularıyla karşılaşıldığında öncelik acil tıbbi müdahale ve tedaviye aittir. Kalp krizi, şeker koması, bilinç kaybı, şiddetli enfeksiyon gibi daha da çeşitlendirilebilecek acil sağlık sorunlarında bitkisel tedavi kullanılmamalıdır. Çünkü bitkisel tedavilerin etkileri yavaş ve daha uzun sürede ortaya çıkmaktadır.

Bitkisel tedavilerin, özellikle kanama riskini arttıran kan sulandırıcı ilaçlar kullanan hastalarda kullanımına dikkat edilmelidir.

Ben bir şifalı bitki uzmanıyım, tıp uzmanı değilim ve kesinlikle doktor değilim.

Herhangi bir hastalığı veya semptomu teşhis etme, tedavi etme, önleme veya iyileştirme yetkisine sahip değilim.

Sadece folklorik bitkiler hakkında kendi bilimsel olmayan anekdot deneyimimden bahsediyor ve kişisel çalışmalarımın bulgularını eleştirel bir şekilde düşünmeniz ve kendinize uygulamanız için aktarıyorum.

Her zaman sağlığınız hakkında bilgi almaya çalışın ve herhangi bir tedavi veya yaşam tarzı değişikliğinin güvenli ve kişisel durumunuz için tavsiye edilebilir olduğundan emin olun.

 GÜVENLİKLE İLGİLİ UYARILAR

Bu bilgiler yalnızca bilgilendirme ve eğitim amaçlıdır. Her bitki ve takviye edici gıda mutlak zararsız değildir. Çoğu bitkinin sizde yapacağı alerjik reaksiyonlara karşı antidotu da bilinmemektedir. O nedenle doktorunuza ve sağlık uzmanınıza danışmadan bitkileri rastgele kullanmayınız. Yukarıda verilen bilgiler  doktorunuzun tavsiyelerinin yerini tutmaz.

Kekik türü bitkiyi veya bileşenlerini kullandığınızda;

Aktif bileşenlere karşı aşırı duyarlık gelişebilir,

Kullanımı sırasında mide şikâyetleri görülebilir.

Geniş deri yaralanmalarında, açık yaralarda, yüksek ateş, dolaşımla ilgili bozukluklarda, hormon duyarlı kanser tiplerinde, endometriyozis, kanamalı şiddetli enfeksiyonlarda ve kardiyak yetmezliğinin görüldüğü durumlarda kullanılmamalıdır.

Kullanım sırasında dispne, ateş veya iltihaplı balgam görüldüğünde bir hekime danışılmalıdır.

12 yaş altı çocuklarda toprak üstü kısımları, 18 yaş altı çocuklarda ise uçucu yağı dâhilen ve haricen kullanılmamalıdır.

Uçucu yağına banyolarda uzun süre (10-20 dk) maruz kalınmamalıdır.

Yüksek tansiyon hastalarına uçucu yağının kullanıldığı tam banyo önerilmemektedir.

Uçucu yağı küçük çocukların ve bebeklerin özellikle yüz, burun ve göğüs bölgelerine doğrudan uygulanmamalıdır.

Cerrahi operasyondan 2 hafta önce kullanımı kesilmelidir.

Bir haftalık kullanımı süresince hastalık belirtilerinin geçmemesi durumunda veya kullanımı sırasında istenmeyen etki görülürse hekime danışılmalıdır.

Yeterli veri olmaması nedeniyle hamilelerde ve emzirenlerde kullanılmamalıdır.

Bitkisel ürünlerle tedavi, doktorunuzla veya eğitim görmüş hekim ve eczacı denetiminde kullanılmalıdır.

SAĞLIK BAKANLIĞININ KEKİK İLE İLGİLİ DUYURUSU